SORU:

Alışveriş merkezleri ve marketlerin çekiliş yaparak, ödül vermesinin hükmü nedir? Örneğin mağazadan elli riyallik alışveriş yapmamız durumunda mağaza altmış bin riyallik ödül belirliyor. Böylece alışveriş yapanların isimleri çekiliş listesine kaydoluyor. Bu tür çekiliş ve ödüllerin hükmü nedir?

CEVAP:

Öncelikle, mağazanın sahibine; ödül verecek olmasından dolayı ürünlerin fiyatlarını yükseltip yükseltmediğini sorarız. Şayet; ürünlerin fiyatlarını yükselttim derse bu haram olur çünkü bu kumardır. Ama yükseltmedim, ürünlerin fiyatı piyasa fiyatıyla aynı diyerek cevap verirse o zaman bunda bir sakınca yoktur. Ancak bu çekilişlerde diğer mağaza sahipleri zarar görüyorsa, onlardan biri ben bir araba, öteki ben iki araba, diğeri ben üç araba koyuyorum diyerek daha çok ödül koymak için rekabete giriyorsa; burada yetkili kimselerin olaya müdahale edip, bütün çekilişleri ve ödülleri yasaklaması gerekir. Çünkü bu durum, esnafın birbiriyle tartışmasına, düşman olmasına ve kin beslemesine sebep olur.

-Bu çekiliş sadece bir mağaza tarafından uygulanıyor ve kendisine bu ödüle karşılık ürünlerin fiyatını arttırıp arttırmadığı sorulduğunda, hayır diye cevap veriyorsa kura yöntemi ile çekiliş yapıp, ödül vermesinde bir sakınca yoktur. 

 -Bir de bu soruya müşteri tarafından bakılması gerekir. Müşteri ihtiyacı için değil ödül için bu alışverişi yapıyorsa, elli riyallik alışveriş yapayım ve yarışmaya katılayım belki kazanan ben olurum diye düşünüyorsa, bu caiz değildir. Müşterinin ihtiyacı için alışveriş yapmasında bir sakınca yoktur. Çünkü ihtiyacı için bu ürünü alıyorsa bir kayıp söz konusu değildir. Dolayısıyla müşteri ya ödülü kazanmış ya da satın aldığı ürünle yetinmiş olur ve hiçbir şekilde zarara uğramaz. Müşteri bu alışverişte kendi ihtiyacını görmüş ve aynı zamanda ürünlerin fiyatları çekiliş sebebiyle zamlanmamıştır. Yani önce ödülü koyan mağazanın sahibi, sonra müşteriye sorarak bu meseleye cevap veririz. İfade edildiği gibi müşteri ihtiyacı olan şeyleri almış ise bu çekilişe katılmasında bir beis yoktur. Elli riyal yahut yüz riyal harcayarak alışveriş yapmış olması arasında bir fark yoktur.

-Ayrıca müşterinin çekilişe katılması için mağaza sahibinin elli riyallik alışveriş şartı koymasında bir beis yoktur.

(Bkz:https://binothaimeen.net/content/714)