SORU:

Ben Mısırlıyım ve Irak’ta çalışıyorum. Irak’ta Ramazan ayının son günü oruç tutmadım. Yaşadığım ülke olan Irak’ta insanların hala oruç tuttuğunu bildiğim halde, Suudi Arabistan ve Suriye gibi bazı ülkelerin radyolarında hilalin görüldüğünü dinledim. Bu yaptığımın hükmü nedir? Ramazan ayı hususunda insanların farklı görüşlerde olmalarının sebebi nedir? 

CEVAP:

Yaşadığın ülkenin insanlarıyla beraber hareket etmelisin. Onlar oruç tutuyorsa sende tutmalı, onlarla beraber bayram yapmalısın. Nitekim Peygamberimiz -sallalahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur: "Ramazan, (hep beraber) oruç tutmaya başladığınız gündür, Ramazan bayramı, (hep beraber) bayram ettiğiniz gündür. Kurban bayramı, (hep beraber) kurban kestiğiniz gündür." Bu konuda anlaşmazlığa düşmek ihtilaf ve şerdir. Çünkü yaşadığın ülkenin insanlarıyla beraber hareket etmelisin. Eğer ülkendeki Müslümanlar bayram yapıyorsa sen de onlarla beraber bayram yapmalı, onlar oruç tutuyorsa sen de onlarla beraber oruç tutmalısın. İhtilafın sebebi ise, bazı insanların hilali görmesi, bazılarının da görmemesidir. Hilali gören kimselerin bazılarına güven duyulup, haberlerine itimat edilir ve onunla amel edilir, bazı kimselerin de haberlerine güvenilmez ve onunla amel edilmez. İhtilaf bu sebepten dolayı ortaya çıkar. Bir ülke hilali görerek ramazanın başladığını veya bayramın girdiğini ilan ederken, bir diğer ülke ise siyasi yahut başka bir sebepten ötürü bu ilana güvenmeyip  kabul etmeyebilir. 

Müslümanlar hilali görünce hep beraber orucunu tutmalı, hilali gördüklerinde ise hep birlikte bayram yapmalıdır. Nitekim Peygamberimiz -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur: "Ramazan orucunuzu hilali gördüğünüzde tutun. Hilali gördüğünüzde bayram edin. Şayet hava kapalı olursa (ayın tespitine engel olursa) hicri ayı otuza tamamlayınız." Herkes tarafından hilalin görülmesi sabit oldu ise bu görülen hilal ile oruca başlamak ve bitirmek gerekir. Ancak insanlar ihtilaf ederler ve hilalin görülmesinin ispatı konusunda birbirlerine güvenmez ise sana düşen yaşadığın ülkedeki Müslümanlarla beraber oruç tutmalı ve onlarla beraber bayram yapmalısın. Nitekim peygamberimiz -sallalahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur: "Ramazan, (hep beraber) oruç tutmaya başladığınız gündür, Ramazan Bayramı, (hep beraber) bayram ettiğiniz gündür. Kurban Bayramı, (hep beraber) kurban kestiğiniz gündür." Kureyb, Şam halkının cuma günü oruçlu olduklarını İbn Abbas radiyallahu anhuma-‘ya haber verince. İbn Abbas radiyallahu anhuma “Biz hilali cumartesi günü gördük. Bizler hilali görünceye veya (hicri ayı) otuz güne tamamlayıncaya kadar oruç tutarız.” demiştir. İbn Abbas, Şam halkının hilali görmesiyle amel etmemiştir. Çünkü Şam Medine’den uzakta olduğu için hilalin doğuşu farklılık gösterebilir. Bundan dolayı bazı alimler bu görüşü benimsemiş ve kişinin oruç tutarken yaşadığı ülke halkı ile beraber oruç tutmasını, onlarla beraber bayram etmesini söylemiştir. Başarı Allah’tandır.

(Bknz: http://bit.ly/2Ozv0tH)